De landelijke intocht van Sinterklaas is een jaarlijks rechtstreeks op de televisie uitgezonden verslag van de aankomst van Sinterklaas in Nederland.
De intocht wordt vanaf 1952 uitgezonden op de nationale televisie.
Dit programma wordt jaarlijks midden november uitgezonden op een zaterdagmiddag.
De eerste intocht was op 22 november 1952 een verslag van de intocht van Sinterklaas in Amsterdam.
Tot en met 1963 is het elk jaar in Amsterdam gehouden (met uitzondering van 1960, Rotterdam).
Sindsdien wisselen de locaties van de televisieopname jaarlijks waarbij de publieke omroep een deel van de organisatie op zich neemt.
De intocht van 1985 was de eerste in een binnenhaven, voordien waren de intochten standaard in zeehavens gehouden.
De locatie van de landelijke intocht wordt jaarlijks rond de maand mei bekendgemaakt.
Uitzending
Oorspronkelijk werd de intocht in de tweede helft van november gehouden. Om commerciële redenen is dit in 1994 vervroegd naar de zaterdag tussen 10 en 16 november.
Tegenwoordig wordt de intocht gehouden op de eerste zaterdag na Sint-Maarten, die tussen 12 en 18 november valt.
Aanvankelijk was de begintijd in de middag (begin tussen 13.30 en 14.30 uur), gaandeweg is dit vervroegd.
Vanaf 1979 is de vaste begintijd 12.00 uur, met een duur van 70 à 95 minuten.
De uitzendingen werden verzorgd door de NTS, vanaf 1969 door de NOS, vanaf 1995 door de NPS en vanaf 2010 door de NTR.
Vanaf 2001 wordt de intocht dubbel uitgezonden: op de vaste zender NPO 3, en met doventolk op NPO 2 (2001-2005), NPO 1 (2006-2010), Zappelin 24 (2011-2013) en NPO Zapp Xtra (2014-heden).
Sinds 2002 wordt de intocht uitgezonden in de vorm van een Sinterklaasjournaal, gepresenteerd door Dieuwertje Blok. Rik Hoogendoorn (uit het tv-programma Sesamstraat) doet verslag vanaf de kade. In 2002 stond echter Aldith Hunkar bij de kade en Lot Lohr bij de kinderkoren. Rik deed verslag in een gebouw vlak bij een gemeentehuis en Dieuwertje vanuit de Sinterklaasjournaal-studio. Door een ruzie met de NPS werd Rik in 2007 opgevolgd door Jeroen Kramer.
De stoomboot
In Amsterdam werd, vanaf 1952, met de motorboot Spanje aangemeerd. De boot meerde af ter hoogte van de Sint Nicolaaskerk. Vanaf 1964 werden voor de landelijke intocht wisselende schepen gebruikt, zoals in 1978 van de stoomboot: Hr.Ms. Zeefakkel A903, tot in 1985 stoomschip de Hydrograaf als Pakjesboot 12 in dienst werd genomen.
Omdat de hydrograaf geen echte stoomboot meer is maar tegenwoordig vaart op een dieselmotor, wordt de stoom nagemaakt. Lang gebeurde dit met rookpotten maar sinds 2005 wordt een rookmachine boven op de schoorsteen gebonden, dit i.v.m. vergunningen en de Wet wapens en munitie.
Sinterklaas heeft niet altijd met het schip kunnen aanmeren, in de jaren 1985, 1989, 1993, 2001 en 2012 moesten andere boten worden gebruikt omdat Pakjesboot 12 niet door een te kleine doorgang kon (bijvoorbeeld een te lage brug). In 1985, 1989 moesten Sinterklaas en zijn gevolg overstappen naar kleinere boten om aan land te worden gebracht en in 1993 werd Pakjesboot 13 (de ss Succes), in 2001 Pakjesboot 14 (de ss Maria C), in 2012 Stoomboot 0475 (de Dilles) ingezet voor de gehele intocht.
Presentatie en verslaggeving
| Persoon | Rol | Periode |
|---|---|---|
| Huidige presentatoren/verslaggevers | ||
| Dieuwertje Blok | Presentatrice | 2002–heden |
| Jeroen Kramer | Verslaggever | 2007–heden |
| Voormalige presentatoren/verslaggevers | ||
| Mies Bouwman | Verslaggeefster | 1967–1972 |
| Edwin Rutten | Verslaggever | 1973, 1984 |
| Rob de Nijs | Verslaggever | 1975 |
| Sonja Barend | Verslaggeefster | 1976 |
| Wieteke van Dort | Verslaggeefster | 1977, 1979 |
| Koos Postema | Verslaggever | 1979 |
| Henk van Stipriaan | Verslaggever | 1981 |
| Aart Staartjes | Presentator/verslaggever | 1982–1983, 1985–2001 |
| Rik Hoogendoorn | Verslaggever | 2002–2006 |
| Lot Lohr | Verslaggeefster | 2002 |
| Aldith Hunkar | Verslaggeefster | 2002 |
| Dolores Leeuwin | Verslaggeefster | 2012–2015 |
| Lex Uiting | Verslaggever | 2016 |
| Charlie Chan Dagelet | Verslaggeefster | 2017 |
Rolverdeling
| Huidige rolverdeling | ||
| Acteur | Rol | Periode |
|---|---|---|
| Stefan de Walle | Sinterklaas | 2011–heden |
| Niels van der Laan | Hoofdpiet | 2018–heden |
| Maarten Wansink | Huispiet | 2002–2007, 2009–heden |
| Dick van den Toorn | Wellespiet | 2004, 2006–2008, 2010–2014, 2016–heden |
| Minne Koole | Piet Snot | 2018–heden |
| Mingus Dagelet | Nieuwe Piet | 2018–heden |
| Desi van Doeveren | Nieuwe Piet | 2018–heden |
| Tom van Kessel | Nieuwe Piet | 2018–heden |
| Danny Westerweel | Nieuwe Piet | 2018–heden |
| Voormalige rolverdeling | ||
| Bram van der Vlugt | Sinterklaas | 1986–2010 |
| Adrie van Oorschot | Sinterklaas | 1965–1985 |
| Ben Groenier | Sinterklaas | 1964 |
| Gerard de Klerk | Sinterklaas | 1963 |
| Dick van Bommel | Sinterklaas | 1960 |
| Jan Gajentaan | Sinterklaas | 1952-1959 en 1961-1962 |
| Harry Piekema | Hoofdpiet | 2017 |
| Erik van Muiswinkel | Hoofdpiet | 1998–2015 |
| Erik de Vogel | Hoofdpiet | 1994–1997 |
| Frits Lambrechts | Hoofdpiet | 1984–1993 |
| Lars Boom | Hoofdpiet | 1981 [3] |
| Will van Selst | Hoofdpiet | 1976 [4] |
| Piet Römer | Hoofdpiet | 1968–1975 & 1977-1980 & 1982-1983 |
| Jaap Maarleveld | Hoofdpiet | 1965-1967 [5] |
| Willem Nijholt | Hoofdpiet | 1963 [6] |
| Michiel Kerbosch | Wegwijspiet | 1981–2005 |
| Hugo Haenen | Rijmpiet | 1997 |
| Anne Rats | Paardenpiet | 2001–2002, 2005 |
| Rob Kamphues | Rare Piet | 2003, 2006–2008, 2010 |
| Peter Lusse | Ballonnenpiet | 2008 |
| Bob Fosko | Pietje Precies | 2009, 2011–2012, 2016–2017 |
| Kasper van Kooten | Zielepiet | 2009 |
| John Jones | Vergeetpiet | 2010, 2012–2013, 2017 (hulp-Sinterklaas) |
| Pim Muda | Reservepiet/Clowntjespiet | 2011–2014 |
| Marc Nochem | Boekpiet | 2011, 2016 |
| Jochem Myjer | Pietje Paniek | 2012–2015 |
| Valerio Zeno | Pietje Verliefd | 2012 |
| Joep Onderdelinden | Luisterpiet | 2013, 2017 |
| Peter Faber | Opa Piet | 2014 |
| Friso van Vemde | Clowntjespiet | 2014 |
| Joost Spijkers | Piet/Clowntjespiet | 2014 |
| Sarah Bannier | Rommelpiet | 2015 |
| Martijn Hillenius | Stafpiet | 2016 |
| Abbey Hoes | Zielepiet | 2017 |
Trivia
- In Spanje en andere landen kent men een Driekoningenoptocht; ook deze wordt uitgezonden op televisie.
Het gaat om de aankomst van de drie wijzen uit het oosten, begeleid door hun pages die cadeautjes brengen aan de kinderen.
Ook hier mogen kinderen brieven schrijven en ze maken hun schoenen schoon.
In kuststeden komen de drie wijzen aan met een boot.